BHP - bezpieczne znakowanie oraz informowanie!

Wchodząc do jakiegokolwiek budynku, magazynu czy innego pomieszczenia, rozglądając się, możemy zwrócić uwagę na znaczną ilość tablic, znaków oraz instrukcji umieszczonych na ścianach, drzwiach czy oknach.
Nawet w autobusie miejskim, metrze, tramwaju mamy do czynienia z oznakowaniem, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa, informowanie, ostrzeganie czy nakazywanie.

Znaki bezpieczeństwa

Każdy budynek, czy jest to szkoła, urząd czy magazyn, musi zapewniać osobom znajdującym się wewnątrz maksymalną ochronę na wypadek pożaru. Bezpieczeństwo w tym zakresie, to nie tylko podręczny sprzęt gaśniczy, ale również odpowiednie oznakowanie za pomocą dedykowanych znaków PPOŻ oraz znaków ewakuacyjnych. Większa część znaków ewakuacyjnych oraz ochrony przeciwpożarowej jest ujęta w międzynarodowej normie PN-EN ISO 7010 i powinna posiadać certyfikat CNBOP. Natomiast stosowanie znaków bezpieczeństwa, czyli zasady rozmieszczania w budynku są ujęte w normach BS 5499-4:2013 oraz ISO 16069:2017.

Norma PN-EN ISO 7010 skupia się na symbolach graficznych, barwach bezpieczeństwa i znakach bezpieczeństwa, mających na celu zapobieganie wypadkom, ochrony przeciwpożarowej, informacji o zagrożeniu zdrowia i ewakuacji w sytuacji zagrożenia. Normy tej nie stosuje się do oznakowania w transporcie kolejowym, drogowym, rzecznym, morskim i powietrznym.

CNBOP brzmi trochę złowrogo, a oznacza nic innego jak Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej. Jednostka ta wydaje decyzje dotyczące dopuszczenia wyrobów służących bezpieczeństwu publicznemu lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia. Wyroby te użytkowane są w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, a wykorzystywane są do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu, do prowadzenia działań ratowniczych oraz stanowiących podręczny sprzęt gaśniczy. Znaki bezpieczeństwa zaliczane są do tej kategorii wyrobów, a charakteryzują się:

• znaki ochrony przeciwpożarowej - cechują się kwadratowym lub prostokątnym kształtem z białą ramką i piktogramem na czerwonym tle.
  Do podstawowych znaków PPOŻ umieszczonych w wykazie normy PN-EN ISO 7010 należą: gaśnica, hydrant wewnętrzny, drabina pożarowa, zestaw sprzętu ochrony przeciwpożarowej, alarm przeciwpożarowy, telefon alarmowania pożarowego itp.
  Oczywiście występują również znaki ppoż nienormowane, mające istotne znaczenie podczas działań przeciwpożarowych
• znaki ewakuacyjne – cechują się kwadratowym lub prostokątnym kształtem z białą ramką i piktogramem na zielonym tle.
  W przypadku zagrożenia jakim z całą pewnością jest pożar ważne jest zapewnienie sprawnej ewakuacji osób znajdujących się wewnątrz budynku. Nawet jeżeli konstrukcja pomieszczenia jest bardzo prosta i może się wydawać, że jego opuszczenie nie jest skomplikowane, to w warunkach zadymienia, kiedy gaśnie oświetlenie, skuteczne opuszczenie budynku nie jest już sprawą oczywistą.
  Do podstawowych znaków ewakuacyjnych umieszczonych w wykazie nomy PN-EN ISO 7010 należą mi.in: wyjście ewakuacyjne, strzałka kierunku, kierunek drogi ewakuacyjnej, pierwsza pomoc medyczna, telefon alarmowy, miejsce zbiórki ewakuacji, defibrylator itp.
  Oczywiście występują również znaki ewakuacyjne nienormowane, mające istotne znaczenie podczas działań ewakuacyjnych.

Znaki zakazu, nakazu oraz ostrzegawcze

Część znaków nakazujących, zakazujących i ostrzegawczych jest uzupełnieniem oznakowania przeciwpożarowego.

• znaki ostrzegawcze mają na celu informowanie o zagrożeniu. Ich zadaniem jest minimalizowanie zdarzeń powodujących wypadki. Oznakowanie to jest różne w zależności o specyfiki zakładu pracy, stanowisk oraz wykonywanych czynności. Znaki ostrzegawcze najczęściej spotykamy w miejscach gdzie mamy do czynienia z niebezpiecznymi substancjami, urządzeniami elektrycznymi, skomplikowanymi maszynami oraz pracami na wysokościach lub w pobliżu powierzchni śliskich
• znaki zakazu mają na celu zwrócenie szczególnej uwagi na czynności, których pod żadnym pozorem nie wolno wykonywać. Zakazanie pewnych czynności w danym miejscu pracy ma na celu ochronę zdrowia i życia pracowników. Użycie czerwonego koloru w tym rodzaju oznakowania zapewnia dobrą widoczność oraz podkreśla ważność umieszczonej informacji
• znaki nakazu jak sama nazwa wskazuje nakazują wykonanie konkretnej czynności w danym miejscu. Znaki te są powiązane ze specyfiką danego zakładu pracy lub innego budynku użytku publicznego. Do najbardziej popularnych znaków nakazu należą: nakaz pracy w nausznikach, nakaz pracy w okularach ochronnych, nakaz umycia rąk przed przystąpieniem do czynności, nakaz zakładania kasku ochronnego, nakaz noszenia maseczki itp.

Znaki informacyjne

Znaki informacyjne, aby spełniały swoją rolę muszą być nośnikiem konkretnej informacji. Związane są zarówno z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa, jak i informowaniem o przeznaczeniu danego pomieszczenia w budynku lub przestrzeni w jego obrębie. Znaki te porządkują, usprawniają poruszanie się wewnątrz budynku ale również ostrzegają.
Znaki informacyjne można podzielić na:

• znaki ostrzegawczo-informacyjne jak np. Tu wolno palić, Obiekt chroniony, Nieupoważnionym wstęp wzbroniony, Zakaz parkowania
• znaki informacyjne do oznaczania pomieszczeń jak np. Biuro, WC, Pomieszczenie socjalne
• znaki informacyjne do oznaczania terenu jak np. Strefa zagrożenia

Instrukcje

Należą do tzw. tekstu użytkowego. Korzystamy z nich na co dzień, czasami nie zwracając na to uwagi. Zgodnie z przeznaczeniem, instrukcja ma za zadanie w sposób zrozumiały, prosty i nie budzący wątpliwości poinstruować, wyjaśnić sposób postępowania w danej sytuacji. Instrukcja jest również pomocna w zrozumieniu działania urządzeń, przy ich uruchamianiu i pracy z nimi. Wskazuje również zagrożenia oraz zakazuje niektórych czynności.

Instrukcje BHP, przeciwpożarowe oraz medyczne należą do jednych z najważniejszych instrukcji. Mają one za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa, ochronę zdrowia i życia ludzkiego. Dlatego też, są niezbędne w każdym zakładzie pracy, biurowcu, szkole, urzędzie itp.

• Instrukcja PPOŻ musi znajdować się w każdym budynku użytku publicznego i jest to nakazane Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku. Znajdziemy tam instrukcję ogólną przeciwpożarową, sposób postępowania w przypadku wybuchu pożaru, organizacja ewakuacji, instrukcja gaszenia pożarów podręcznym sprzętem gaśniczy.
• Instrukcja BHP jest stworzona z myślą o obsłudze konkretnych maszyn i urządzeń z zakładach pracy oraz specjalistycznych pomieszczeniach
• Instrukcja medyczna jest stworzona z myślą o ratowaniu zdrowia i życia

Prawidłowy dobór oznakowania oraz jego rozmieszczenie ma istotny wpływ na:

• bezpieczeństwo osób znajdujących się w budynku, ochronę ich zdrowia i życia
• zapewnienie odpowiedniego zachowania się pracowników podczas wykonywanych czynności na stanowisku pracy
• usprawnienie poruszania się po budynku oraz zachowanie ostrożności w miejscach oznaczonych jako zagrożone
• organizację przestrzeni wspólnych